Trẻ sơ sinh chậm phát triển có các dấu hiệu như: suy dinh dưỡng nặng, phản xạ kém, chậm biết nói,…khi đó, bố mẹ cần quan tâm đến con nhiều hơn đồng thời đưa trẻ đi khám tại bệnh viện nhi uy tín để được bác sĩ chuyên khoa khám, tư vấn và điều trị.
Nguyên nhân khiến trẻ chậm phát triển
- Trẻ sơ sinh chậm phát triển thường do các yếu tố tác động trước khi mang thai, trong và sau khi sinh.
- Yếu tố nguy cơ trước sinh có thể do mẹ đang trong thời kỳ mang thai tiếp xúc hóa chất, thuốc trừ sâu, mẹ bị chấn thương, nhiễm virus (nhất là trong 3 tháng đầu), mẹ bị bệnh tuyến giáp trạng, tăng cân ít khi mang thai, bị nhiễm độc chì nặng…
- Chế độ dinh dưỡng thai kỳ của mẹ không được đảm bảo, dẫn đến suy dinh dưỡng bào thai.
- Trẻ đẻ non dưới 37 tuần, cân nặng khi sinh thấp dưới 2.500gr. Những trường hợp đẻ khó, ngạt khi sinh, can thiệp sản khoa, vàng da nhân não…
- Trẻ bị mắc các căn bệnh nguy hiểm gây ảnh hưởng đến trí não trong giai đoạn sơ sinh như: chảy máu não – màng não, nhiễm khuẩn thần kinh (viêm não, viêm màng não), suy hô hấp nặng, chấn thương sọ não, co giật do sốt cao, động kinh…
- Trẻ mắc các hội chứng thiểu năng trí tuệ như: Hội chứng Down, rối loạn nhiễm sắc thể,…
Trẻ sơ sinh chậm phát triển: dấu hiệu và cách xử lý
Không khó để nhận ra những tiến bộ mới của bé như biết cười, biết ê a hay lật, trườn… Nhưng những dấu hiệu của việc chậm phát triển lại có phần “trầm lắng” hơn nhiều và chúng thường bị bỏ sót. Dưới đây là một số chỉ báo cho tình trạng chậm phát triển để giúp mẹ theo dõi sức khỏe của bé tốt hơn:
Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm phát triển bằng hình dáng, thể chất
- Một số trẻ khi sinh ra có diện mạo không bình thường như khoảng cách 2 mắt rộng, khi khóc 2 mắt xếch lên, mũi tẹt, miệng hay há, lưỡi thè ra ngoài.
- 6 tháng tuổi vòng đầu vẫn nhỏ hơn 43cm, trán hẹp, thấp, chẩm đầu dẹp, đôi khi co giật.
- Sau khi sinh trẻ không khóc ngay hoặc khóc rất yếu, da tím tái và cơ thể mềm dẻo.
- Trẻ gặp khó khăn trong ăn uống như bú, muốt, nuốt và nhai, hay bị sặc hoặc nghẹn.
- Trẻ 6 tháng tuổi vẫn lặng lẽ, không quấy khóc, ít cử động, tiếng khóc yếu hoặc hay gào thét.
Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm phát triển thông qua hoạt động của trẻ
- Khi ta bế trẻ lên người, trẻ duỗi đờ, quá mềm, hoặc quá cứng không có phản xạ co người lại.
- Có trẻ sau 7 tháng tuổi vẫn chưa xuất hiện những động tác nhai.
- Khi ta giúp trẻ đứng lên, hai chân trẻ luôn trong trạng thái bị bắt chéo nhau.
- Trẻ chậm biết đi.
- Vận động tay chân lóng ngóng, không khéo léo.
Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm phát triển thông qua khả năng nhận thức
- Trẻ quá thụ động nằm suốt ngày.
- Trẻ 5 tháng tuổi mà hoàn toàn chưa có những phản ứng muốn nhận biết thế giới xung quanh. Dường như trẻ rất thờ ơ không muốn tìm tòi khám phá.
- Trẻ không chú ý đến người và vật thể xung quanh, phản ứng chậm.
- Khi đi học trẻ thường học, nhớ mặt chữ chậm và đếm số rất khó khăn.
Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm phát triển thông qua ngôn ngữ giao tiếp:
- Trẻ 3 tháng tuổi mà vẫn không biết mỉm cười khi được mẹ đùa, nói chuyện
- Trẻ 4 tháng tuổi mà vẫn có phản ứng với tiếng kêu của các đồ chơi phát ra âm thanh: chuông, lục lạc, kèn…
- Trẻ học nói muộn hơn, nói câu đơn giản hoặc vốn từ nghèo nàn
- Ngôn ngữ nói của trẻ rời rạc, diễn đạt mong muốn của mình không rõ ý
- Khả năng hiểu ngôn ngữ của trẻ kém hơn những trẻ khác cùng độ tuổi
Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm phát triển thông qua việc trẻ vui chơi:
- Trẻ 6 tháng tuổi nhưng vẫn chưa biết nhìn chăm chú 2 bàn tay của mình, không biết dõi mắt theo vật hoặc người khác
- Sau 6 tháng và 12 tháng tuổi vẫn hay nghịch tay của mình hoặc thường xuyên đưa đồ vật, đồ chơi vào miệng
- Lớn hơn chút trẻ thường không biết chơi mà chỉ thường ném, đập phá đồ chơi
- Trẻ ít chơi với trẻ khác và thường thiếu tính hợp tác trong khi chơi
Bố mẹ cần làm gì khi trẻ chậm phát triển?
- Bố mẹ cần chú ý yêu thương và dành nhiều thời gian cho con để sớm nhận thấy những dấu hiệu bất thường của bé và đưa con đến khoa Tâm Lý của các bệnh viện Nhi Đồng uy tín để kiểm tra, đánh giá càng sớm càng tốt. Việc can thiệp sớm và đúng cách có thể giúp bé có thêm nhiều kỹ năng và hòa nhập xã hội tốt hơn như trẻ bình thường.
- Mặt khác, bạn không nên lo lắng, mất bình tĩnh bởi đôi khi bé chỉ lỗi nhịp ở một vài kỹ năng nhưng vẫn phát triển bình thường. Mẹ cần lắng nghe các bác sĩ chuyên khoa để chắc chắn về tình trạng của bé.
- Ngoài ra, bạn cần hướng dẫn và chơi với trẻ từ những hoạt động đơn giản nhất. Sau khi trẻ đã thực hiện được, cha mẹ mới nên bắt đầu tiếp tục với những hoạt động phức tạp hơn.
- Để tránh việc trẻ khó tiếp thu ngay một lúc, cha mẹ có thể chia nhỏ ra thành từng bước cho trẻ theo kịp dễ tiếp thu.
- Trong mọi hoạt động bố mẹ nên lặp đi lặp lại nhiều lần cho trẻ nhớ bởi trẻ chậm phát triển thường tiếp thu không nhanh nhẹn như trẻ bình thường. Khi trẻ làm tốt một việc gì, bố mẹ đừng bao giờ quên khen ngợi và khuyến khích trẻ – kể cả đó là việc vô cùng nhỏ.
- Gần gũi trò chuyện và chơi cùng trẻ. Có thể trẻ sẽ không hiểu điều bố mẹ nói nhưng sẽ cảm nhận được tình thương từ bố mẹ.
- Bố mẹ nên đọc truyện cho trẻ, kể chuyện hàng ngày cho trẻ nghe, bày ra các trò chơi và cùng chơi với trẻ, khuyến khích vận động thể chất và cả trí tuệ…
iv>
