Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe & đời sống con người

Thuốc lá chứa các thành phần cực độc hại như: Nicotin,  Monoxit carbon, và các chất gây ung thư, là nguyên nhân gây ra các bệnh: ung thư phổi, thực quản, thanh quản,… ảnh hưởng có hại đến sức khỏe & đời sống con người.

Thuốc lá có chứa những thành phần nào?

Trong thuốc lá có chứa hơn 4000 loại hóa chất trong đó có khoảng 200 thành phần độc hại với sức khỏe con người, có thể chia ra làm 4 nhóm chính là: Nicotin, các phân tử thuốc lá, chất gây ung thư và khí CO (Monoxit carbon).

Hút thuốc lá chắc chắn là có hại cho sức khỏe, điều này ai cũng biết ngay những ngày đầu cầm điếu thuốc trên tay nhưng thật chất có thể mọi người chỉ biết chung chung dạng như: hút thuốc lá là không tốt, có thể gây ung thư phổi, vô sinh, sinh con bị dị tật… Xong thật chất khói thuốc lá có hại hơn rất nhiều và không như bạn nghĩ. Khói thuốc lá là nguyên nhân tử vong của rất nhiều bệnh trên toàn thế giới và một sự thật đau lòng là hiện tại tỉ lệ người hút thuốc lá ngày càng tăng, đặc biệt ở Việt Nam hiện nay theo số liệu thống kê có hơn 50% nam giới nghiện thuốc lá.

Thống kê số người hút thuốc lá ở Việt Nam

Theo số liệu thống kê năm 2024 Việt Nam có tỷ lệ hút thuốc ở nam giới là 47.4%, ở nữ giới là 1.4%, đứng thứ 15 trên thế giới về số lượng người hút thuốc lá.

33 triệu người Việt mặc dù không hút thuốc lá nhưng vẫn hít phải khói thuốc mỗi ngày, 5 triệu người không hút thuốc thường xuyên hít khói thuốc tại nơi làm việc.

Số liệu thống kê của bệnh viện K ở Hà Nội, mỗi năm trong cả nước có thêm khoảng 150.000 người mắc mới bệnh ung thư và hơn 7.500 người tử vong, trong đó 30% số ca mắc mới bệnh này là do thuốc lá gây ra. Ước tính, mỗi ngày tại Việt Nam có hơn 100 người chết vì các bệnh do hút thuốc lá gây ra.

4 nhóm tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người

1/ Hút thuốc lá gây ra các bệnh liên quan đến chức năng phổi

Tắt nghẽn mạn phổi là bệnh thường xảy ra nhất đối với người nghiện thuốc lá. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn xảy ra là do khói thuốc kích thích đường thở, làm đường thở bị viêm nhiễm và tăng phản ứng.  Khi bị viêm, đường thở tiết nhiều đàm, các lông run dùng để chuyển chất bẩn ra khỏi phổi bị tê liệt, bị phá hủy, vì vậy người hút thuốc lá dễ bị cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản và viêm phổi hơn người không hút.

Biểu hiện của bệnh phổi tắc nghẽn mạn là gì?

Biểu hiện ban đầu của bệnh phổi tắc nghẽn mạn là ho, thở khó khi làm việc nặng. Tình trang viêm kinh niên làm cho ác tế bào viêm kéo đến, tiết ra những chất phá hủy nhu mô phổi. Tất cả dẫn đến tình trạng nghẽn tắc đường thở do đàm nhớt bên trong đường thở, do viêm nhiễm của đường thở và thiếu nhu mô phổi bên ngoài để giúp căng đường thở.

Ngoài việc chức năng phổi kém hơn so với người hút thuốc, chức năng phổi của người hút thuốc còn bị phá hủy nhanh hơn 2-4 lần so với người thường theo thời gian.

Bệnh sẽ dần tiến triển theo thời gian, lúc đầu người bệnh cảm thấy khó thở khi làm việc nặng xong ngay khi làm việc nhẹ cũng cảm thấy khó thở và sau đó ngay cả khi sinh hoạt bình thường cũng cảm thấy mệt.

Bệnh sẽ dẫn đến những cơn kịch phát cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mãn, người bệnh phải nhập viện cấp cứu, phải thở oxy, nhiều trường hợp phải thở máy.

2/ Các nhóm bệnh ung thư do thuốc lá gây ra

Khi đường thở bị tắt nghẽn, các chất gây ung thư càng dễ dàng ứ động và tích tụ lại trong đường hô hấp của người hút thuốc. Các chất này sẽ kích thích, làm biến đổi tế bào bình thường thành tế bào bệnh –> gây ra ung thư, đặc biệt là ung thư: họng, phổi, thực quản.

Một số liệu thống kê cho thấy người nghiện thuốc lá trước 15 tuổi có nguy cơ bị ung thư phổi cao hơn 4 lần so với người hút thuốc lá sau 25t. Ngoài ra người bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn mà vẫn tiếp tục hút thuốc lá sẽ có nguy cơ ung thư phổi cao hơn 3-7 lần so với người bình thường

3/ Thuốc lá gây ra các bệnh về tim mạch

Thành phần carbon monoxide (CO) là một thành phần cực độc, có hai có tim & mạch máu. Carbon monoxide và những gốc tự do có trong thuốc lá làm lớp tế bào lót bên trong mạch máu dễ bị tổn thương, làm mạch máu bị co thắt khiến cho máu dễ đông hơn.

Những rối loạn này gây nên tình trạng xơ vữa mạch máu, làm cho các mạch máu bị tắc nghẽn gây ra cơn đau tim, nhồi máu cơ tim, dễ dẫn đến chết đột ngột.

Xơ vữa động mạch khiến mạch máu bị tổn thương vĩnh viễn, có thể gây ra tai biến mạch máu não, khiến người bệnh liệt một phần cơ thể, liệt nữa người hoặc nằm liệt giường. Nguy cơ bị tai biến mạch máu của người hút thuốc lá cao hơn 4 lần so với người thường.

4/ Khói thuốc ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của Nam & Nữ

Nam giới hút thuốc lá làm giảm số lượng tinh trùng, giảm hoạt động tinh trùng, gây liệt dương, vô sinh cao hơn người bình thường.

Nữ giới hút thuốc lá làm giảm estrogen, gây loãng xương, vô sinh, tắc kinh sớm.

Phụ nữ mang thai hút thuốc lá có tỉ lệ mang thai ngoài tử cung cao hơn so với người không hút thuốc. Tỉ lệ  sẩy thai do bong nhau, nhau tiền đạo và thai chết lưu, sinh non, sinh con bị dị tất cao hơn nhiều lần so với người bình thường.

Phụ nữ mang thai & cho con bú sinh con ra nguy cơ chậm phát triển, kém thông minh, dễ trầm cảm, rối loạn hành vi, dễ nghiện và dễ gây ung thư hơn trẻ khác.