Nhận biết thiếu vitamin A ở trẻ em, người lớn qua biểu hiện: mắt yếu, khả năng nhìn trong đêm kém, dễ mắc bệnh về da, hô hấp…Bổ sung vitamin A bằng thực phẩm có màu đỏ, màu xanh đậm, dùng thuốc bổ sung vitamin A hoặc tiêm trực tiếp vào cơ thể trong trường hợp thiếu vitamin A nặng.
Vitamin A là gì, có tác dụng gì?
Vitamin A hay retinol tan trong mỡ và được hấp thu phụ thuộc vào sự tiêu hoá mỡ bình thường, tức là phụ thuộc vào mật. Dạng tự nhiên của vitamin A chỉ có trong mỡ động vật, nhất là trong gan cá thu, gan bê, bơ, sữa. Một số loại rau (rau dền, cải xoong, mùi tây, cà chua, cà rốt) chứa tiền vitamin A hay các carotenoid được cơ thể chuyển thành vitamin A. Có thể định lượng carotenoid toàn phần (1,5 – 7,4 μmol/l) và betacaroten (150-550 nmol/l) trong máu.
Cơ thể cần bao nhiêu Vitamin a mỗi ngày?
Nhu cầu hàng ngày ở nam giới là 5000 UI, ở phụ nữ có thai là 4000 UI và ở phụ nữ đang nuôi con bú là 6000 UI. Có nhiều nguyên nhân gây thiếu vitamin A.
Vì sao bạn bị thiếu vitamin A?
- Thiếu do hấp thu kém: vì vitamin A tan trong mỡ nên rối loạn hấp thu mỡ, ví dụ trong hội chứng kém hấp thu, có thể là nguyên nhân gây thiếu vitamin
- Cung cấp qua đường thức ặn thiếu: gặp ở trẻ còn bú, nuôi dưỡng nhân tạo bằng chế độ sữa khử kem, nước sữa đã tách bơ. Trẻ em và người lớn bị thiếu vitamin A do nạn đói hoặc chế độ ăn hạn chế. Thiếu vitamin A hay gặp ở các nước Nam Á, nơi lương thực chính là gạo.
- Hấp thu các caroten có nguồn gốc thực vật và biến đổi chúng thành vitamin A ở ruột không hoàn toàn trong các bệnh không dung nạp gluten, bệnh sprue, nhầy nhớt, nhược năng tuyến giáp, tiểu đường và các bệnh đường ruột mạn tính.
Retinol được vận chuyển từ nơi dự trữ ở gan đến các cơ quan đích dưới dạng phức hợp gắn với một protein đặc hiệu (Retinol Binding Protein, RBP), có thể định lượng được trong huyết thanh (giá trị bình thường là 30-60 mg/1).
Vitamin A có vai trò trong tế bào cảm thụ ánh sáng ở võng mạc, bảo vệ các tế bào biểu mô và trong sinh tổng hợp các glycoprotein.
4 dấu hiệu thiếu vitamin A dễ nhận biết nhất
Suy giảm thị lực
Vitamin A rất cần thiết trong quá trình tổng hợp của một chất được gọi là Rhodopsin (sắc tố trong võng mạc). Rhodopsin tạo điều kiện thích ứng tự nhiên của mắt với ánh sáng mờ, và nếu thiếu vitamin A bạn sẽ bắt đầu trải qua cảm giác khó nhìn khi trời tối.
 |
Thiếu hụt vitamin A có thể dẫn đến khô mắt, do sự thay đổi của các mô biểu của mắt khiến giác mạc bị khô, nhăn nheo. Khô mắt cũng ảnh hưởng đến sự bài tiết của tuyến lệ khiến cơ thể không thể làm ẩm mắt, cũng như loại bỏ vi khuẩn hay bất kỳ dị vật trong mắt. Khô mắt không được giải quyết kịp thời có thể dẫn tới mù lòa.
Da khô, bong vảy, dễ bị mụn
Một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của tình trạng thiếu vitamin A là sự thay đổi kết cấu da. Thiếu vitamin A có thể dẫn đến khô da, biểu hiện da khô và bong vảy.
Thiếu vitamin A cũng có thể gây phrynoderma, với biểu hiện mụn ở nhiều vùng khác nhau trên cơ thể như cánh tay, đùi, lưng, vai, bụng và thậm chí cả mông. Bệnh phrynoderma gây nên bởi sự tắc nghẽn của tuyến mồ hôi.
Dễ mắc các bệnh đường hô hấp
Thiếu vitamin A cũng liên quan chặt chẽ với vấn đề đường hô hấp. Nó khiến các lớp lót của mũi, họng, phế quản và khí quản trở nên khô và thô, khiến cho hệ thống hô hấp dễ bị nhiễm khuẩn.
Dễ mắc các bệnh viêm nhiễm ở nữ giới
Thiếu vitamin A cũng có thể gây ra vấn đề trong các cơ quan sinh sản nữ. Các dấu hiệu thường gặp nhất bao gồm viêm âm đạo, sừng hóa trong bể thận, ống dẫn trứng, bàng quang, tử cung và các bộ phận khác của đường sinh dục. Nếu không giải quyết nhanh chóng những vấn đề này có thể dẫn đến vô sinh.
Thiếu vitamin A phải làm sao?
- Thiếu vừa: 10.000 đến 20.000 UI (3-6 mg)/ngày theo đường uống. Không nên tự điều trị vì có nguy cđ bị quá liều. Nếu do rối loạn hấp thu mỡ thì cần dùng thuốc theo đường tiêm bắp. Sau đó phải điều chỉnh chế độ ăn uống.
- Ở các nước đang phát triển, nơi hay gặp thiếu vitamin A: liều một lần 200.000 UI (66 mg), không nhắc lại trước 4 tháng. Hoặc 25.000 -’ 50.000 UI (8-16 mg) mỗi ngày.
