Bệnh ung thư có di truyền hay không?

Ung thư ruột, tuyến tiền liệt ở nam giới, ung thư vú, ung thư thận, ung thư tuyến giáp ở nam giới là nhóm bệnh ung thư liên quan đến gene, có tính di truyền cao hơn các loại ung thư khác.

Khi nào bệnh ung thư có nguy cơ di truyền?

Chỉ một số ít bệnh ung thư liên quan đến gene di truyền từ cha mẹ sang con, song không giống các đặc tính di truyền khác như chiều cao, màu tóc, da.

Giáo sư Nguyễn Bác Đức, nguyên giám đốc Bệnh viện K (Hà Nội) cho biết, chỉ một số ít bệnh ung thư liên quan đến gene di truyền. Phần lớn người mắc ung thư không liên quan đến di truyền và không để lại bệnh cho các thế hệ sau. Hiểu một cách đầy đủ hơn thì ung thư là bệnh do tổn thương gene – vật liệu mang tính di truyền của tế bào gây ra. Có rất nhiều nguyên nhân gây tổn thương gene,hơn 80% là do các yếu tố bên ngoài môi trường tác động vào cơ thể. Những tổn thương gene này không di truyền.

Theo giáo sư Đức, khoảng dưới 10% là tổn thương gene có sẵn trong cơ thể. Những tổn thương gene có thể di truyền nhưng không di truyền cho tất cả con của người có gene này. Chỉ khoảng 50% số con sẽ nhận di truyền các gene đó. Trong số những người con có gene sinh ung thư, cũng không phải tất cả sẽ bị ung thư. Chỉ một tỷ lệ rất nhỏ sẽ mắc ung thư trong cuộc đời họ.

Một số ít loại ung thư có yếu tố gia đình như ung thư vú, ung thư đại tràng hay đường ruột, thận… Nếu một người có họ hàng ruột thịt gần gũi (bố mẹ, anh chị em) bị loại ung thư này thì khả năng mắc bệnh của họ có thể tăng lên. Nhìn chung, nguy cơ mắc bệnh ung thư của một người có liên quan mạnh mẽ tới tuổi tác và các yếu tố nguy cơ từ thói quen sống, môi trường như hút thuốc, lạm dụng rượu bia, chế độ dinh dưỡng không an toàn, không hợp lý, ít vận động thể chất, quan hệ TD không an toàn…

Bệnh ung thư hoàn toàn không lây nhiễm từ người này sang người khác do tiếp xúc dù là ung thư đường hô hấp hay bất kỳ loại ung thư nào khác.

Các loại bệnh ung thư có tính di truyền cao

Ung thư ruột

Là loại ung thư phổ biến thứ 3 tại Anh. 1 trong 15 đàn ông và 1 trong 19 phụ nữ mắc loại ung thư này. Hội chứng ung thư di truyền là một rối loạn mà các thành viên trong gia đình có các khiếm khuyết gen gây ung thư được truyền từ bố, mẹ hoặc cả hai. Gen di truyền làm tăng nguy cơ phát triển ung thư ruột.

Ung thư vú

Ít hơn 3% ung thư vú là do lỗi gen di truyền. Những người bị ung thư vú thường có một tập hợp các gen đột biến, được gọi là gen BRCA. Những người có xét nghiệm ADN kết quả cho thấy rằng họ có nhiều khả năng phát triển ung thư vú thì nên tiến hành kiểm tra vú thường xuyên ngay từ khi còn trẻ.

Mặc dù nó không thể loại bỏ hoàn toàn loại ung thư vú nhưng nếu phát hiện sớm sẽ giúp bạn biết điều chỉnh lối sống, sinh hoạt, chế độ ăn uống… để giảm thiểu mức độ bệnh và sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn. Nếu bạn hút thuốc và uống rượu, hãy từ bỏ càng sớm càng tốt. Bên cạnh đó, bạn cần thường xuyên thể dục phù hợp sức khỏe. Ngay từ ở giai đoạn đầu, nếu có biện pháp phòng ngừa thích hợp, rủi ro phát bệnh của bạn sẽ giảm đáng kể dù nó có di truyền hay không.

Ung thư thận

Là loại ung thư phổ biến thứ 8 tại Anh. 1 trong 61 người đàn ông và 1 trong 100 phụ nữ bị ung thư này. Dạng di truyền của bệnh ung thư thận thường xảy ra ở những nhóm nhỏ bệnh nhân (ít hơn 5% so với tổng số bệnh nhân) do có những gen bị lỗi.

Tình trạng di truyền này gây nên bệnh ung thư thận bao gồm hội chứng Von Hippel-Lindau (VHL), bệnh sơ cứng ống thận, hội chứng Birt-Hogg-Dube, ung thư tế bào trong và tế bào kẽ của thận. Những người mang gen lỗi cũng có tăng nguy cơ phát triển ung thư hiếm gặp khác trong não, cột sống, tuyến tụy, mắt và tai trong.

Ung thư tuyến tụy

Ung thư tuyến tụy cơ bản là một bệnh gây ra tổn thương chuỗi DNA (đột biến). Những đột biến này có thể được di truyền từ cha hoặc mẹ, hoặc họ có thể mắc phải do tuổi tác. Hầu hết các cá nhân không may mắn có hội chứng ung thư di truyền thừa hưởng một bản sao đột biến từ cha hoặc mẹ có bệnh ung thư .

Nó không có nghĩa là tất cả mọi người với một khuynh hướng di truyền sẽ bị ung thư, nó có nghĩa là kể từ khi họ chỉ có một bản sao của gen này, họ có nhiều khả năng mắc bệnh ung thư.

Ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới

Ung thư tuyến tiền liệt là bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới. Nguy cơ 1 trong 8 đàn ông ở Anh mắc bệnh này. Các nhà khoa học đã tìm thấy một số gen làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt, đó là gen lỗi BRCA2 và BRCA1. Quý ông có tiền sử gen ung thư này hãy đi làm xét nghiệm PSA kết hợp với sinh thiết là cách tốt để phát hiện bệnh ung thư tuyến tiền liệt.

Ung thư tuyến giáp

Hội chứng di truyền làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp bao gồm ung thư tủy tuyến giáp, tân nội tiết và nhiều bệnh polip adenomatous gia đình. Một số xét nghiệm máu có thể giúp nhận diện những người có nguy cơ cao bị các loại ung thư tuyến giáp có tính di truyền. Những người nào được phát hiện có nguy cao bị ung thư, có thể cần phải cắt bỏ tuyến giáp để phòng ung thư dù là chưa có triệu chứng gì cả.

Ung thư là bệnh nguy hiểm, và có thể duy truyền đối với các loại bệnh trên xong để phòng ngừa ung thư là không phải không thể: hãy tập thói quen sống lành mạnh, hạn chế rượu bia, chất kích thích, thể dục thể thao hợp lý để khỏe hơn, phòng được mọi bệnh tật.