Thuốc phơi nhiễm HIV cần được uống liên tục trong 4 tuần, uống trong vòng 72h khi có nguy cơ lây nhiễm. Giá thuốc phơi nhiễm ARV và điểm mua thuốc phơi nhiễm ARV bên dưới.
Khi nào nên dùng thuốc phơi nhiễm HIV?
Tất cả các trường hợp có nguy cơ lây nhiễm HIV (dù thấp hay cao) đều có thể điều trị dự phòng bằng thuốc chống phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng vi rút (được viết tắt là ARV).
Về mặt lý thuyết, chỉ khi nào có sự tiếp xúc trực tiếp với máu và các dịch tiết của cơ thể người có HIV thì mới có nguy cơ lây nhiễm HIV. Cụ thể là:
- Máu, chất dịch cơ thể của người có HIV bắn vào các vùng da bị tổn thương hoặc các vết thương hở trên da (chàm, bỏng, vết loét, xây xước từ trước) hoặc bắn vào niêm mạc (mắt, mũi, họng …)
- Tổn thương qua da do bị ống đựng máu hoặc chất dịch của người có HIV bị vỡ đâm vào.
- Vết thương do bị bơm kim tiêm hoặc các dụng cụ sắc nhọn có máu hoặc chất dịch của người có HIV đâm vào
- Quan hệ tình dục với người có HIV mà không sử dụng bao cao su.
3 mức độ nguy cơ lây nhiễm HIV gồm
- Không có nguy cơ lây nhiễm: Nếu máu và dịch tiết của người có HIV bắn vào những vùng da lành (không bị tổn thương hay xây xước)
- Nguy cơ lây nhiễm thấp: Khi tổn thương trên da ở mức nhẹ, nông, không chảy máu hoặc chảy máu ít hoặc máu và chất dịch cơ thể của người bệnh bắn vào niêm mạc không bị tổn thương viêm loét.
- Nguy cơ lây nhiễm cao: vùng tổn thương da sâu, rộng, chảy nhiều máu, máu và chất dịch cơ thể của người có HIV bắn vào các vùng da, niêm mạc bị tổn thương viêm loét rộng từ trước.
Cần làm gì trước khi dùng thuốc phơi nhiễm HIV?
- Xét nghiệm máu để kiểm tra xem tại thời điểm hiện tại đã có vi rút HIV hay chưa để có hướng điều trị kịp thời.
- Xét nghiệm nguồn lây nhiễm, nếu kết quả xét nghiệm là âm tính thì không cần điều trị hoặc dừng điều trị, tuy nhiên, dù có kết quả âm tính nhưng cũng cần nghĩ đến yếu tố nguồn lây nhiễm là người nghi có HIV đang ở trong giai đoạn cửa sổ (các xét nghiệm chưa tìm thấy kháng thể kháng vi rút HIV trong nguồn lây nhiễm) để quyết định việc dừng điều trị hay tiếp tục điều trị
Dùng thuốc phơi nhiễm bao lâu?
Cần tiến hành điều trị bằng thuốc kháng vi rút ARV ngay cho người bị phơi nhiễm, đặc biệt là những người có nguy cơ lây nhiễm cao, càng sớm càng tốt. Tốt nhất nên tiến hành điều trị ARV sớm từ 2 đến 6 giờ sau khi bị phơi nhiễm và không điều trị muộn quá 72 giờ (3 ngày) kể từ khi có hành vi nguy cơ.
Thời gian điều trị thuốc ARV dự phòng phơi nhiễm cần kéo dài liên tục trong 4 tuần cho đến khi xét nghiệm lại.
Thuốc chống phơi nhiễm HIV bao nhiêu tiền?
Thuốc chống phơi nhiễm HIV có đắt hay không? Thông thường việc sử dụng thuốc chống phơi nhiễm HIV chỉ trong các trường hợp bị phơi nhiễm HIV khi đang làm nhiệm vụ chuyên môn thì mới được điều trị dự phòng miễn phí, còn đối với các trường hợp phơi nhiễm do cá nhân có hành vi nguy cơ không được hưởng chế độ miễn phí này. Thế nhưng, những người bị phơi nhiễm có thể mua thuốc chống phơi nhiễm HIV tại các hiệu thuốc theo chỉ định của bác sỹ. Theo Bác sỹ Trần Quốc Tuấn, bệnh viện Đống Đa, Hà Nội, chi phí cho một lần điều trị phơi nhiễm bằng thuốc ARV do nước ta sản xuất sẽ có giá khoảng 1.200.000 đồng, còn đối với thuốc ngoại thì khoảng 4.500.000 đồng.
Lưu ý khi dùng thuốc phơi nhiễm ARV
- Thuốc kháng vi rút ARV có những tác động HIV, ảnh hưởng không tốt đến cơ thể, do vậy trong suốt quá trình sử dụng thuốc phơi nhiễm phải tuân thủ nghiêm ngặt chống chỉ định của bác sĩ và có sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ cũng như người thân.
- Trong thời gian điều trị dự phòng ARV cần theo dõi cẩn thận và nghiêm ngặt các tác dụng phụ của thuốc ARV thông qua một số xét nghiệm được bác sĩ chỉ định.
- Đồng thời, người bị phơi nhiễm cần xét nghiệm HIV lại sau 2,5 tháng (tương đương với 10 tuần) kể từ thời điểm bị phơi nhiễm/ có hành vi nguy cơ. Nếu kết quả xét nghiệm là âm tính, có thể yên tâm rằng không bị lây nhiễm HIV trong tình huống đó.
- Trong thời gian điều trị dự phòng thuốc chống phơi nhiễm HIV và chờ làm xét nghiệm, người bị phơi nhiễm cần thực hiện các biện pháp dự phòng lây nhiễm cho người khác bằng cách sử dụng thuốc chống phơi nhiễm HIV.
Việc dự phòng lây nhiễm HIV khi gặp tình huống rủi ro có sự tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc các dịch tiết từ cơ thể người có HIV là rất quan trọng. Nó là biện pháp duy nhất giúp người bị phơi nhiễm HIV giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm căn bệnh thế kỉ này. Tuy nhiên, mỗi lần điều trị phơi nhiễm thường kéo dài và có những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe, kinh tế, tâm lý… chính vì vậy, không nên coi việc điều trị phơi nhiễm là biện pháp bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ lây nhiễm HIV mà cần chủ động phòng tránh lây nhiễm HIV bằng các biện pháp tích cực, chủ động hơn trong việc dùng thuốc chống phơi nhiễm HIV.
